A-Sıcak Çarpması Nedir ?

Sıcak çarpması, yaz aylarında daha sık görülmekle birlikte, uzun süre yüksek sıcağa maruz kalma sonucu vücut sıcaklığının normal değerlerin üzerine çıkması durumudur.Sıcak çarpması aynı zamanda güneş çarpması ya da hipertermi olarakta bilinmektedir. Normal şartlar altında vücut sıcaklığı 36.1⁰C – 37.2 ⁰C arasında değişebilmektedir. Vücut sıcaklığının artmasına neden olan ısıya aşırı maruz kalma, yaşamı tehdit eden bir durum olduğundan sıcak çarpmasına neden olabilecek faktörleri bilmek ve bu faktörlerden korunmak gerekmektedir.

B- Sıcak Çarpmasına Neden Olan Faktörler

· Güneşe aşırı maruz kalma (Özellikle yaz aylarında 11.00-16.00 saatleri arasında)

· Hamam, sauna gibi aşırı sıcak ortamlar

· Nem oranı yüksek ortamlarda uzun süre bulunma

· Sıcak havalarda yetersiz su tüketilmesi

· Güneş altında alkollü ve kafeinli içecekler tüketilmesi

· Güneş altında karbonhidrat ve yağdan zengin gıdaların tüketilmesi

· Uzun süre güneş altında kalmış bir arabanın içinde bulunulması

· Güneş altında spor yapma

C- Sıcak Çarpması Kimlerde Görülür?

Sıcak çarpması her yaş grubunda görülmekle birlikte 4 yaş altındaki çocuklarda ve 65 yaş üzerindeki erişkinlerde daha sık karşımıza çıkmaktadır. Vücut ısısı Merkezi Sinir Sisteminde bulunan hipotalamustaki ısı düzenleme merkezleri tarafından düzenlenmektedir.4 yaş altındaki çocuklarda bu merkezlerin henüz gelişim aşamasında olmasından, 65 yaşından büyük erişkinlerde ise bu sistemlerin işlevlerinde bir miktar kayıp meydana gelmesinden dolayı bu iki yaş grubunda sıcak çarpması daha sık görülmektedir. Kronik hastalığı olan kişilerin birçok durumda olduğu gibi sıcak çarpmasından da diğer kişilere oranla daha fazla etkilendikleri unutulmamalıdır.

D- Sıcak Çarpmasının Belirtileri Nelerdir ?

Sıcak çarpmasının ilk belirtileri yorgunluk, halsizlik ve aşırı terlemedir. Daha sonra terleme azalır hatta tamamen durur.Terlemenin durması ile birlikte ateşin 40⁰C’nin üzerine çıktığı gözlenir. Bunlarla birlikte;

· Kalp çarpıntısı

· Tansiyonun düşmesi

· Mide bulantısı, kusma

· Şiddetli zonklayıcı baş ağrısı

· Bilinç kaybı

· Uyuma isteği

· Denge bozukluğu

· Kaslarda kramplar

· Nefes almada zorluk

· Ağızda ve dudaklarda kuruluk

· Cilt yüzeyinde kuruma

· Davranış bozukluğu ve

· Sinirlilik de görülebilmektedir.

Sıcak çarpması bu belirtiler ile başlayıp nöbet ve komaya kadar ilerleyebilmektedir.

E- Sıcak Çarpması Tedavisi

Sıcak veya güneş çarpması geliştikten sonra ilk dakikalar hasta için oldukça kritiktir çünkü müdahale edilmediği takdirde kalıcı hasarlara ve ölümcül sonuçlara yol açabilmektedir. Öncelikle hastaya ilk yardım uygulamaları yapılması gerekmektedir. Hasta serin ve havadar bir yere alınmalı sırt üstü yatırılarak kol ve bacakları yükseltilmelidir. Islak ve soğuk kompres hastanın boynuna,koltuk altına,kafasına ve kasıklarına uygulanmalıdır. Hastanın bilinci açık ise su takviyesi yapılmalıdır. Güneş çarpması tedavisinde dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise ateş düşürücü ilaçların kullanılmaması gerektiğidir.Tüm bu uygulamalara rağmen hastanın durumu düzelmiyorsa acil olarak hastaneye yetiştirilmelidir. Hastaneye başvuran hastaların yaşamsal fonksiyonları monitörize edilerek sıkı takibe alınır. Hastaya gerekli tüm laboratuvar tetkikleri ve çeşitli görüntüleme yöntemleri yapılarak iç organların nasıl etkilendiğine bakılır ve gerekli müdahaleler yapılır.

Sizde ve sevdiklerinizde sıcak çarpması belirtileri başladığı zaman bireysel olarak yapacağınız müdahaleler yetersiz kalacağı için geç olmadan en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak destek almanız gerekmektedir.

Dr. Feriha TÜMER
Elite Hospital Acil Servis

 

Randevu İçin Bize Ulaşın:

Telefon Hattı: 0392 444 3548 (ELIT)

İletişim Formu: https://www.elitenicosia.com/iletisim/